Sosyal Medya

Makale

Ömer Muhtar’ı hatırlamak..

tarihinde yayınlandı.

“Åžehit Ömer Muhtar” için “Gecenin Hakimi” diyorlardı. Zira isyan yıllarında Ä°talyanların hakimiyeti gündüz saatleriyle sınırlıydı. Ä°syancılar ise gece boyunca istedikleri gibi hareket etme özgürlüÄŸüne sahiptiler. Ömer Muhtar 30 yıl sömürgecilere karşı savaÅŸtı. Önce Libya’nın güneyini iÅŸgal etmek isteyen Fransızlara karşı ve 1911’den sonra Ä°talyanlara karşı. “Libya  direniÅŸi” bizim tarihimizin bir parçası. “Mustafa Kemal  PaÅŸa” dahil pek çok seçkin Osmanlı subayı Trablusgarp’ta Ä°talyanlara karşı Senusi mücahitlerle omuz omuza çarpıştılar. 
Senusilerin lideri Seyyid Ahmet Åžerif Es Senusi de Anadolu’da verilen Milli Mücadele'yi destekledi. Anadolu’yu  adım adım gezdi, halkı Milli Mücadele'yi  desteklemeye çağırdı.  Bu aziz adam bütün geleceÄŸini  Osmanlı ve  Türkiye  uÄŸruna feda etti. Mekke’de karşılaÅŸtığı bir ÅŸahsiyet, Åžeyh Senusi’ye Birinci Dünya Savaşı’nda  Mısır, Libya ve Çad üçgeninde  Ä°ngilizlere, Fransızlara ve Ä°talyanlara karşı neden savaÅŸa girdiÄŸini sordu. Çünkü Ä°ngilizler Åžeyh Senusi'yle anlaÅŸmak için zeytin dalı uzatmışlardı. Ahmet Åžerif Es-Senusi  Ä°slam dünyasının en tanınmış dini liderlerinden biriydi ve kendisini ‘Ä°slam halifesi’ olarak görmek isteyenler az deÄŸildi. Kendisine o soruyu soran ÅŸahsiyete ise ÅŸöyle cevap vermiÅŸti:

“Ä°slam Halifesi kalkıp benden yardım isterken baÅŸka ne yapabilirdim ki? Haklı mıydım, yoksa aptalca mı hareket etmiÅŸtim? Ama insan vicdanının sesini dinlediÄŸi sürece Allah’tan baÅŸka kim bilebilir onun akıllıca mı yoksa aptalca mı hareket ettiÄŸini”.

Maalesef “Senusi direniÅŸi” ile ilgili Türkçe'ye çevrilmiÅŸ ya da Türkiye’de yapılmış pek fazla çalışma yok. Öte yandan “Afrika”  bilgimiz çok kısıtlı. Oysa yüzlerce telif,  binlerce makale yazılmış olması gerekirdi. Yeterince bilmediÄŸiniz bir kıtada saÄŸlıklı politikalar üretemezsiniz. 
Ä°talyan halkı ise Libya’da olan-bitenleri faÅŸist Mussolini yönetiminin süzgecinden geçirilmiÅŸ ÅŸekliyle biliyor. Ömer Muhtar’ın sorgu tutanakları uzun yıllar Ä°talyan halkından bile gizlendi.  “Ä°talyan Afrika Bakanlığı” arÅŸivleri ise sınırlı sayıda araÅŸtırmacıya kapılarını araladı. Libya direniÅŸiyle ilgili en iyi kaynaklardan biri, 1986’da Londra’da yayımlanan,  Enzo Santarelli, Giorgio Rochat, Roman Rainero ve Luigi Goglia’nın imza attığı “Omar Al-Mukhtar: Italian Reconquest of Libya” baÅŸlıklı kitaptı. Kitap “Ekin Yayınları” tarafından geçtiÄŸimiz günlerde Türkçe’ye çevirildi. Ä°talyan yazarlar bazı  arÅŸiv belgelerine ulaÅŸmayı baÅŸarmıştılar.

Ömer Muhtar 1931’de bir silahlı çatışma sonucunda esir düÅŸmüÅŸtü. Ä°talyan basınına göre ise Ömer Muhtar kendisi teslim olmuÅŸ ve “eman” dilemiÅŸti. Yazarların ulaÅŸtığı resmi belgelerde Ömer Muhtar’ın savaÅŸarak esir düÅŸtüÄŸü açıkça ortaya çıkıyor. Yazarlar, Batılı sömürgeci güçlerin Afrika’da önlerinde en büyük engel olarak müslümanları gördüÄŸünü itiraf ediyorlar. Katolik Hıristiyanlığın sömürgeciliÄŸin aleti haline getirildiÄŸini ise ÅŸu sözlerden anlıyoruz:
“Libya savaÅŸları esnasında Ä°talyan milliyetçiliÄŸini ve sömürgeciliÄŸini beslemiÅŸ olan Katollik kökenli ‘misyoner’ ve ‘Haçlı’ ruhunu da hesaba katmalıyız. Alt ve orta sınıfların tutumlarını fazlasıyla etki altına alan bu ruh hali, zamanında ve sonrasında medyanın bir kısmı tarafından organize edilmiÅŸti.”

“Ekin  Yayınları”  bu çalışmayı Türkçe’ye kazandırarak önemli bir boÅŸluÄŸu doldurdu.  Afrika’da sömürgeciliÄŸe karşı verilen mücadeleyi anlamak, bugün olan-bitenleri anlamak için  bir anahtar. Tarih sürekli yinelenen bir süreç ve her yeni bilgi ufkumuzu biraz daha geniÅŸletiyor. 

 

YENÄ°SAFAK.COM

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.